Trầm hương và kỳ nam đều được hình thành từ lõi của cây gió bầu. Tuy nhiên chúng hoàn toàn khác nhau. Kỳ nam thường có giá đắt gấp 10-20 lần so với trầm hương. Vì hình thành trầm trước sau đó mới ra kỳ nam.
Để phân biệt trầm hương và kỳ nam, người ta thường căn cứ vào mùi thơm và dạng kết tinh của dầu, sự hóa nhựa ít hay nhiều để nhận biết.
Contents
Sự hình thành trầm hương và kỳ nam
Sự hình thành trầm hương
Cây dó bầu sau khi bị nhiễm bệnh. Do các tác nhân lý – hoá – sinh sẽ sản suất chất dầu quanh vị trí bị bệnh. Chất dầu bao bọc đó được gọi là trầm hương. Trầm hương là chất dầu chứa trong gỗ cây dó bầu hay còn gọi là cây trầm hương.
Trầm hương được phân làm sáu loại chất lượng từ 1 – 6. Do hình dáng, kích thước, màu sắc. Trọng lượng và hương vị mà trầm hương được gọi bằng nhiều tên khác nhau: trầm mắt tử, trầm mắt đảo, trầm bông, trầm da bao, trầm điệp lá, trầm điệp trai, trầm bọ sánh, trầm kiến xanh, trầm kiến lọn. Trầm bới được từ những đống gỗ mục của cây gió chết khô từ lâu gọi là trầm rục.
Trầm có vị đắng, trọng lượng nhẹ, nổi trên nước được, gỗ trầm có vân đậm nhạt và dợn sóng. Khi đốt trầm cho mùi hương nhẹ, khói trầm kết xoáy, tan nhanh trong không khí.
Sự hình thành kỳ nam
Cũng giống như trầm hương, kỳ nam là phần dầu chứa trong gỗ dó bầu. Tuy nhiên với lượng tinh dầu nhiều hơn và có nhiều tính chất khác gỗ trầm.
Kỳ nam hình thành do trải quá quá trình nhiễm bệnh giống trầm hương. Chất dầu trầm hương sẽ hình thành trong gỗ. Vì một tác nhân nào đó, chất dầu trầm hương đó được biến đổi thành Kỳ Nam.
Kỳ nam được chia làm bốn loại. Bạch kỳ nam: rất hiếm và quí, màu xám nhạt, tinh dầu tích tụ đều bóng mờ như dầu. Thanh kỳ nam : màu đen nhánh có ánh xanh lục, mùi thơm rất dễ nhận biết. Huỳnh kỳ nam : màu vàng sẫm. Hắc kỳ nam: màu đen bóng như hắc ín, mềm và dẻo hơn ba loại trên
Điểm giống và khác nhau giữa trầm hương và kỳ nam
Giống nhau
Cả trầm và kỳ đều có những điểm tương quang giống nhau như sau:
Hình thành trên cây dó bầu
Có mùi thơm ngọt
Khối gỗ chứa dầu.
Nhiều dầu thì chìm nước
Ít dầu thì không chìm nước.
Khác nhau
Trầm hương
Đốt lên khói trắng.
Vị đắng.
Nếm không tê lưỡi.
Dầu chứa nhiều nhựa.
Ít tinh dầu nên chất dầu nhìn khô cứng.
Trầm phân thành nhiều loại: Trầm loại 1 : Chìm nước. Trầm loại 2 : Nhiều dầu, không chìm.Trầm loại 3: Dầu trung bình. Trầm loại 4 : Dầu ít….
Kỳ nam
Đốt lên khói xanh. Đốt kỳ nam thì khói lên thẳng và cao, lơ lửng lâu trong không khí..
Vị đắng, ngọt, chua, cay.
Ngậm vào đầu lưỡi sẽ thấy tê và duy trùy trạng thái tê buốc lâu.
Chứ nhiều tinh dầu, chất dầu ẩm.
Có 4 loại chính : Bạch kỳ, Thanh kỳ, Hoàng kỳ, Hắc kỳ.
Hình ảnh phân biệt trầm hương và kỳ nam
Trầm hương chất dầu nhiều, nhưng khô cứng, không thấu quan.
Kỳ nam hứa lượng tinh dầu nhiều, nhìn ẩm như mật, thấu quang nhẹ ở những điểm nhiều dầu dẻo.
Trầm chất dầu nhiều, nhìn khô cứng.
Kỳ các đường chỉ dầu chạy dài, mỏng và đều. Nhìn ẩm ướt và mềm do lượng tinh dầu nhiều.
Mẫu thớ gỗ trầm hương và gỗ kỳ nam được phóng to.
Cận cảnh sớ gỗ trầm hương loại 1 chìm nước.
Cận cảnh sớ gỗ kỳ nam, chất dầu ẩm, nhìn như mật ong.
Xem thêm:
Kỳ Nam. Bảo vật tiền tỷ của nước ta.